Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2008

Οι τάφοι που εξαφανίστηκαν και ο προϊστορικός οικισμός

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 03/01/2008

Εξαφανίστηκαν, εν όψει της συζήτησης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), τρεις από τους τέσσερις ρωμαϊκούς τάφους που βρέθηκαν στο εργοτάξιο του μετρό Θεσσαλονίκης, στον νέο σιδηροδρομικό σταθμό, για να προχωρήσει ανεμπόδιστα το έργο. Αναφέρθηκε η ύπαρξη ενός μόνο τάφου και αποφασίστηκε η καταστροφή του.

Το εργοτάξιο στη Θεσσαλονίκη με τους πρώην σφραγισμένους τάφους
Διαφορετικής αντιμετώπισης -αναλόγως των περιστάσεων και των κομματικών προτιμήσεων - τύχαιναν στο ΚΑΣ, επί προεδρίας Χρήστου Ζαχόπουλου, οι αρχαιότητες που έρχονταν στο φως στη διάρκεια εργασιών για τα μεγάλα έργα.

Στον αρχαιολογικό χώρο της πλατείας Διοικητηρίου, όπου φανερώνεται η διαχρονική ιστορία της Θεσσαλονίκης, το ΚΑΣ αποφάσισε τάχιστα τη δημιουργία πάρκινγκ, παρά τον κίνδυνο καταστροφής των αρχαιοτήτων. Εργο που διακαώς επιθυμεί η διοίκηση του Β. Παπαγεωργόπουλου.

Στο έργο παράκαμψης Εδεσσας, οι αρχαιολόγοι είναι κάθετοι και διατρανώνουν την άποψή τους να διασωθούν οι αρχαιότητες -προϊστορικές, ρωμαϊκές και παλαιοχριστιανικές-, που εντοπίστηκαν στη διάρκεια των εργασιών. Εκεί, δήμος και νομαρχία ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ. Οι εργασίες σταμάτησαν και λύση δεν έχει βρεθεί ακόμη, παρότι το έργο είναι πολύ σημαντικό και κινδυνεύει να χαθεί η χρηματοδότηση.

Τα δύο θέματα βρίσκονται πλέον σε εκκρεμότητα μετά την απόφαση του Μιχάλη Λιάπη, στις 20/12/2007, να «παγώσει» οποιοδήποτε θέμα χειριζόταν ο Χρήστος Ζαχόπουλος. Ομως, ο χρόνος πιέζει.

Για τις ανασκαφές στο μετρό Θεσσαλονίκης, ο ισχυρός άντρας του υπουργείου Πολιτισμού φέρεται να είχε επιβάλει τον νόμο της σιωπής στις εφορείες αρχαιοτήτων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι είσοδοι των συγκεκριμένων τεσσάρων τάφων ήταν σφραγισμένες με μολύβι. Αυτό συνηθιζόταν σε σημαντικούς τάφους με αξιόλογα κτερίσματα. Ομως, σε κάθε ερώτηση, όχι μόνο για τα συγκεκριμένα ευρήματα, αλλά και για τις ανασκαφές σε όλη τη χάραξη του μετρό Θεσσαλονίκης, η απάντηση των αρχαιολόγων ήταν - και εξακολουθεί να είναι- «απευθυνθείτε στο υπουργείο».

Ο ίδιος ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς, έχει πει ότι στο μετρό Θεσσαλονίκης βρίσκονται σε εξέλιξη ανασκαφές σε 6.000 τ.μ. και προβλέπεται να φτάσουν τα 20.000 τ.μ., ενώ χαρακτήρισε τα ευρήματα «πολλά και σημαντικά».

Εκεί που εντοπίστηκαν οι τάφοι πρέπει να γίνει το σκάμμα της αφετηρίας για τους δύο μετροπόντικες, που θα δημιουργήσουν τις σήραγγες του μετρό. Οι τάφοι πρέπει να καταστραφούν. Στη συζήτηση του θέματος στο ΚΑΣ, έγινε λόγος για έναν μόνο κιβωτιόσχημο τάφο και επιχειρήθηκε υποβάθμιση της αξίας των ευρημάτων.

«Τόσο που τα μέλη του Συμβουλίου αναρωτήθηκαν προς τι ένα τόσο ασήμαντο θέμα ήρθε προς έγκριση στην Αθήνα και δεν πήγε στο τοπικό συμβούλιο, να αποφασίσει τη διάλυσή του, όπως έκανε το ΚΑΣ» («Ε», 6/12/2007). Οι αρχαιολόγοι θα συνεχίσουν τις εργασίες για ακόμη έναν μήνα. Μετά θα πρέπει να αποχωρήσουν για να γίνει το σκάμμα.

Ενα ακόμη θέμα που έχει «παγώσει», αλλά απαιτεί άμεση λύση, είναι οι αρχαιότητες που βρέθηκαν στις εργασίες κατασκευής της παράκαμψης Εδεσσας. Στη θέση «Ψηλή Βρύση», σε έκταση πέντε στρεμμάτων, εντοπίστηκαν ένας παλαιοχριστιανικός ναός του 13ου αιώνα, ρωμαϊκή αγροικία και ίχνη νεολιθικού οικισμού, που χρονολογούνται στο 6.000 π.Χ., που φανερώνουν, για πρώτη φορά, διαχρονική κατοίκηση της περιοχής. Ως τώρα, δεν υπήρχαν παρόμοιες αναφορές.

Ομως, νέα χάραξη του δρόμου θα σημάνει κίνδυνο απώλειας της χρηματοδότησης από το Γ' ΚΠΣ, αναζήτηση νέας, και καθυστέρηση πολλών ακόμη ετών. Το έργο είναι αίτημα εικοσαετίας, όπως αναφέρει και η εφημερίδα «Εδεσσαϊκή» της Πέλλας, και θα εξαφανίσει από τους δρόμους δεκάδες μεγάλα φορτηγά και νταλίκες, που ακόμη και σήμερα διέρχονται την πόλη.

Οι εργασίες ξεκίνησαν πριν από οκτώ χρόνια και στοίχισαν ήδη 60 εκατ. ευρώ. Νέα χάραξη θα σημάνει ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση για τις νέες απαλλοτριώσεις και αύξηση του κόστους. Αν γίνει ο δρόμος σύμφωνα με την αρχική χάραξη, οι αρχαιότητες ή θα πρέπει να καταστραφούν ή να καταχωθούν. Οι αρχαιολόγοι είναι κάθετοι κατά της καταστροφής. Η λύση της κατάχωσης φαίνεται ως η επικρατέστερη, αλλά και αυτή παρουσιάζει τεχνικές δυσκολίες, καθώς οι αρχαιότητες βρίσκονται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από τον δρόμο που θα πρέπει να έχει ιδιαίτερα επικίνδυνη κλίση.

Το θέμα παραπέμφθηκε στην Επιτροπή Μεγάλων Εργων του ΥΠ.ΠΟ. και στο ΚΑΣ, αλλά δεν αναμένεται να βρεθεί λύση, προτού ολοκληρωθούν οι έρευνες της υπόθεσης Ζαχόπουλου και διοριστεί νέος γενικός γραμματέας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.