Η αρχαία Θεσσαλονίκη στο φως, λόγω μετρό

Καθημερινή, 13.04.2007


Γ. Μυρτσιωτη
Την πορεία της Θεσσαλονίκης στο πέρασμα των αιώνων εντός και εκτός των... τειχών φέρνουν σταδιακά στο φως οι πρόδρομες εργασίες κατασκευής του μετρό. Τα πρώτα αρχιτεκτονικά λείψανα και τα κινητά ευρήματα που εντοπίστηκαν στο ιστορικό κέντρο δίνουν μια μικρή γεύση για τα ευρήματα που θα αποκαλύψει ο μετροπόντικας όταν θα αρχίσει να σκάβει βαθύτερα.

Οι διερευνητικές ανασκαφικές εργασίες σε 350 σημεία κατά μήκος της χάραξης της γραμμής του μετρό (9,6 χλμ.) που ξεκίνησαν από τον περασμένο Αύγουστο μπορεί ώς τώρα να απέδωσαν λιγοστά κινητά ευρήματα, ωστόσο το μουσείο που θα στεγάσει τις αρχαιότητες του μετρό έχει ήδη βρεθεί. Πρόκειται για το Αλκαζάρ (τέμενος του μπέη Χαμζά), ο εξωραϊσμός του οποίου ξεκίνησε ώστε το μνημείο να είναι επισκέψιμο στο τέλος του έτους, ανακοίνωσε χθες ο γ.γ. του υπουργείου Πολιτισμού κ. Χρήστος Ζαχόπουλος παρουσιάζοντας τα πρώτα ευρήματα του μετρό.

Ενα τμήμα της ανατολικής νεκρόπολης της Θεσσαλονίκης με 35 τάφους ήταν μια από τις αναμενόμενες αρχαιότητες που εντόπισαν οι αρχαιολόγοι της ΙΣΤ΄ Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων στην περιοχή Σιντριβανίου. Οι τάφοι διαφόρων τύπων, κατανεμημένοι σε πυκνή διάταξη που συχνά επικαλύπτονται, χρονολογούνται από τα πρώιμα Ελληνιστικά μέχρι και τα ύστερα Ρωμαϊκά χρόνια (3ος π.Χ. - 3ος μ.Χ.). Εντεκα από τις ταφές βρέθηκαν κτερισμένες με νομίσματα, ειδώλια, οστέινες περόνες, πήλινα και γυάλινα αγγεία, χρυσά και χάλκινα κοσμήματα, ειδώλια παιδικής ταφής, 69 χάλκινα νομίσματα, καθώς και μια ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη με το όνομα του νεκρού «ΕΠΙΘΕΡΣΗΣ ΦΙΛΩΝΟΣ ΜΗΘΥΜΝΑΙΟΣ». Οπως δείχνουν τα ευρήματα, διευκρίνισε η προϊσταμένη της ΙΣΤ΄ ΕΠΚΑ κ. Λίλιαν Αχειλαρά, επικρατέστερος τρόπος ταφής είναι ο ενταφιασμός με τον νεκρό συνήθως τοποθετημένο σε ύπτια στάση, ενώ καύσεις εντοπίστηκαν σε τέσσερις ταφές. Σε αντίθεση με το τμήμα του ανατολικού νεκροταφείου, ανέλπιστες ήταν οι αρχαιότητες (αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ρωμαϊκών χρόνων) που αποκάλυψαν οι ανασκαφές στις περιοχές Ευκλείδη και Φλέμινγκ, καθώς οι αρχαιολόγοι δεν γνώριζαν την ύπαρξή τους. Διάφορα ευρήματα (όστρακα, πλίνθοι, σχιστόπλακες, κονιάματα, οστεολογικό υλικό και λίθοι) ήταν τα υπόλοιπα ευρήματα σε 42 από τις 272 συνολικά προεκσκαφές.

Ως «υψηλού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος» θεωρούνται οι σταθμοί πλατείας Δημοκρατίας, Βενιζέλου και Αγίας Σοφίας, όπου οι έρευνες της 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έφεραν στο φως υπολείμματα τοίχων, αγωγών και δαπέδων, καθώς και ελάχιστα κινητά ευρήματα. Ξεχωρίζει ένα μαρμάρινο ακέφαλο ανδρικό τραπεζοφόρο αγαλματίδιο που εντοπίστηκε σε τομή γεώτρησης μπροστά στον Αγιο Αθανάσιο.

Ηδη η κατασκευάστρια εταιρεία «Αττικό Μετρό», όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Δ.Σ. κ. Γιώργος Γιαννής, προκειμένου να μη θιγούν τα αλλεπάλληλα αρχαιολογικά στρώματα που αποκαλύπτονται άλλαξε τον αρχικό της σχεδιασμό και τελικά οι σήραγγες θα κατεβούν σε βάθος 14 έως 31 μέτρων αντί 7 έως 9 μέτρων που προέβλεπε ο προηγούμενος σχεδιασμός.