Ελλειψη χρημάτων, στάση... έργων!

kerdos, 03/01/2010

 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΒΙΚΥ ΣΑΝΤΟΡΙΝΑΙΟΥ
vksan@kerdos.gr


Μπροστά σε δυσάρεστη έκπληξη βρέθηκε η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, όταν διαπίστωσε ότι το ταμείον είναι μείον, όσον αφορά τα κονδύλια για την προώθηση και την κατασκευή έργων υποδομής.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, μέσω του ΕΣΠΑ προβλέπονται κονδύλια ύψους 5,4 δισ. ευρώ για έργα υποδομών, ωστόσο, ήδη, περίπου 2,9 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 55% του συνολικού ποσού, έχουν δεσμευθεί για έργα-γέφυρες του Γ' ΚΠΣ, που δεν ολοκληρώθηκαν εντός των χρονικών ορίων του προηγούμενου πλαισίου στήριξης. Επίσης, έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και άλλα έργα κόστους 1,4 δισ. ευρώ, άλλα έτοιμα προς δημοπράτηση και άλλα που έχουν δημοπρατηθεί, αλλά δεν έχει αναδειχθεί ανάδοχος και ακόμη κάποια που υπάρχει ανάδοχος, αλλά δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση. Αποτέλεσμα είναι να μένει μόλις 1,1 δισ. ευρώ, με τα οποία μπορούν να χρηματοδοτηθούν δράσεις-έργα με νέο σχεδιασμό.

Παράλληλα, έχουν εξαγγελθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση μια σειρά από έργα, αν και κάποια από αυτά δεν έχουν μελετητική ωριμότητα. Μάλιστα, για κάποια δεν έχει ξεκινήσει καν η εκπόνηση μελέτης, ενώ δεν υφίσταται ούτε διαθέσιμη χρηματοδότηση, αν και το κόστος κατασκευής τους φτάνει τα 2 δισ. ευρώ. Ανάμεσα στα έργα αυτά υπάρχουν οι οδικοί άξονες Ελευσίνα - Θήβα - Υλίκη, Φάρσαλα - Λάρισα και Τύρναβος - Παράκαμψη Ελασσόνας και Παράκαμψη Κοζάνης - Κοζάνη, καθώς και το φράγμα Αχυρών Αιτωλοακαρνανίας.

Ακόμη, στο πλαίσιο περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων, εκτός αυτών της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, έχουν ανακοινωθεί έργα, των οποίων η κατασκευή απαιτεί περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι ή να έχει προσδιοριστεί η δυνατότητα εξεύρεσής τους.

Συνολικά, όπως υπολογίζεται, οι απαιτήσεις για την εφαρμογή και την εκτέλεση όλου αυτού του προγράμματος ξεπερνούν και το διπλάσιο των πόρων που κατ' αρχήν η ηγεσία του υπουργείου γνώριζε ότι έχει στη διάθεσή της.

Μεγάλο πρόβλημα αποτελεί και το ύψος των δανείων, που έχουν συνάψει εταιρείες διαχείρισης έργων υποδομής, προκειμένου να ολοκληρώσουν τις εργασίες.

Στο πλαίσιο αυτό, τα δάνεια της Εγνατία Οδός ΑΕ φτάνουν το 1,1 δισ. ευρώ, και, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, οφείλονται στην αδυναμία του Δημοσίου να καλύψει τις υποχρεώσεις του για χρηματοδότηση του έργου μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, πράγμα που οδήγησε την εταιρεία, σε συμφωνία με το Δημόσιο, να προσφύγει σε δανεισμό.

Δάνεια έχει λάβει και η Αττικό Μετρό ΑΕ, που φτάνουν το 1,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του προγράμματος κατασκευής των σταθμών στην Αθήνα και του μετρό Θεσσαλονίκης.


ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ

Οσα έργα βρίσκονται σε εξέλιξη θα προχωρήσουν κανονικά, διαβεβαιώνει ο υπουργός κ. Δ. Ρέππας, ο οποίος έχει προχωρήσει σε επανασχεδιασμό του προγράμματος κατασκευής νέων υποδομών, ώστε να υπάρξει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Παράλληλα, θεωρεί απαραίτητο να σχεδιασθεί ένα πρόγραμμα μικρών και μεσαίων έργων στην Περιφέρεια, συνολικού ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ, για το οποίο θα επιδιωχθεί η χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους. Στόχος είναι η άμεση εκπόνηση των μελετών και έγκαιρη δημοπράτηση των έργων. Επίσης, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών θα διερευνηθεί η δυνατότητα να προχωρήσει ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης δραστηριοτήτων μέσω δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ διερευνάται και η δυνατότητα χρηματοδότησης έργων μέσω του σχήματος των ΣΔΙΤ.


ΟΙ ΑΚΥΡΩΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ

Την ίδια ώρα, ωστόσο, το υπουργείο προχωρεί στην ακύρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών για δύο πολύ μεγάλα έργα, που είχαν ξεκινήσει λίγο πριν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Πρόκειται για τα έργα κατασκευής των νέων αυτοκινητοδρόμων Αττικής και του νέου αεροδρομίου της Κρήτης στο Καστέλι, που είχαν προκηρυχθεί από τον πρώην υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά.

Οι αυτοκινητόδρομοι θα επανασχεδιαστούν με βάση το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας και ο διαγωνισμός θα επαναπροκηρυχθεί σε περίπου ένα χρόνο σε μικρότερη έκταση και πιο βιώσιμη κλίμακα. Ο κ. Ρέππας θεωρεί ότι ο περιορισμός του έργου σε μια πιο διαχειρίσιμη κλίμακα αποτελεί μονόδρομο, ενώ πολύ σημαντικό είναι και το θέμα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου. Συγκεκριμένα, το τμήμα από τον κόμβο Μεσογείων μέχρι τις τελικές απολήξεις των δύο κλάδων προς Αγία Μαρίνα ή προς Καλύβια, βρίσκεται εντελώς εκτός ρυθμιστικού, ενώ δεν ετέθη σε δημόσια διαβούλευση.

Επίσης, το μικρό τμήμα που προστέθηκε και συνδέει τον κόμβο των Σπάτων με τον κόμβο του αεροδρομίου είναι εκτός μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εξάλλου, «για το σημερινό φαραωνικό έργο ο προϋπολογισμός θα έφτανε σε δυσθεώρητα επίπεδα, καθώς μόνο η δαπάνη των απαλλοτριώσεων θα ξεπερνούσε το 1 δισ. ευρώ», σύμφωνα με τον υπουργό.

Οσο για το αεροδρόμιο στο Καστέλι, το οποίο ο υπουργός χαρακτήρισε «αναγκαίο έργο», δεν μπορεί να προχωρήσει με τον υπάρχοντα σχεδιασμό λόγω προσφυγών από τοπικούς φορείς αλλά και επειδή δεν είχε προβλεφθεί στον φάκελο η προμήθεια των ραδιοβοηθημάτων. Η δημοπράτηση μετατίθεται για το ερχόμενο καλοκαίρι, καθώς θα προηγηθεί μελέτη για το θέμα αυτό από την ΥΠΑ, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εργων, η οποία και θα ενσωματωθεί στη σύμβαση παραχώρησης.


ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Σημαντικά προβλήματα έχουν δημιουργηθεί και σε έργα που κατασκευάζονται ήδη, όπως σε αυτά που έχουν προχωρήσει με συμβάσεις παραχώρησης.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις όσον αφορά στη διαδικασία των απαλλοτριώσεων, στη μετακίνηση των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφέλειας, στη λήψη περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων και στην αντιμετώπιση προσφυγών στο ΣτΕ από φορείς, πολίτες και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η καταγραφή των προβλημάτων αυτών προχωρεί, ώστε να αναζητηθούν και οι καταλληλότερες λύσεις για τη διαφύλαξη της προοπτικής των έργων.