Ένας θησαυρός στο φως, χάρη στο μετρό

salonicanews, 29/01/2012

Ένας πολύτιμος θησαυρός που έκρυβε στα έγκατά της η μακεδονική γη αποκαλύπτεται, χάρη στις μεθοδικές αρχαιολογικές ανασκαφές που εκτελούνται στο πλαίσιο της κατασκευής του μετρό της Θεσσαλονίκης...

Χρυσά στεφάνια, εδώλια και χιλιάδες αντικείμενα καθημερινής χρήσης, μέχρι και ολόκληροι ναοί, απομεινάρια της λαμπρής, μακραίωνης ιστορίας της Θεσσαλονίκης, έρχονται στο φως. Οι ανασκαφές ολοκληρώνονται μέχρι το τέλος της χρονιάς, αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες «ψηφίδες» των πολιτισμών που άκμασαν στην πόλη.

Αυτό που αποκαλύπτουν οι αρχαιολόγοι είναι μία πόλη παλίμψηστο, δηλαδή μία πόλη με συνεχή ευρήματα και συνεχείς φάσεις κατοίκησης από τον 4ο αιώνα π.Χ., οπότε και ιδρύεται η Θεσσαλονίκη, μέχρι σήμερα!

«Σε επίπεδο εμβαδού οι σταθμοί στους οποίους κυρίως γίνονται οι αρχαιολογικές έρευνες είναι της τάξεως των 17.000 τ.μ. Επί της ουσίας, μιλώντας για εμβαδόν ανασκαφών, μιλάμε για περίπου 28.000 τ.μ.», τόνισε, μεταξύ άλλων, η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, εν όψει της υπογραφής συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση αρχαιολογικών εργασιών.

Πόλη με τέλειο αποχετευτικό σύστημα

Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού είπε ότι η ακμάζουσα πόλη της Θεσσαλονίκης, ιδιαίτερα στη ρωμαϊκή περίοδο και στα βυζαντινά χρόνια, όπως αποκαλύπτεται από τις ανασκαφές του μετρό, ήταν περίπου όπως είναι σήμερα η οδός Εγνατία, με πυκνή δόμηση εκατέρωθεν. Η οδός ήταν μαρμαρόστρωτη και γύρω της είχε δημιουργηθεί ένα τέλειο αποχετευτικό σύστημα, κάτι που δείχνει το επίπεδο της πόλης.

Από τους σταθμούς του μετρό όπου εξελίσσονται οι ανασκαφές, σε δύο βασικούς, της Αγίας Σοφίας και της Βενιζέλου, που βρίσκονται μέσα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, έχει ολοκληρωθεί η ανασκαφή μέχρι το επίπεδο της βυζαντινής περιόδου και τώρα ξεκινούν οι ανασκαφές στα βαθύτερα στρώματα. Αυτά τα οποία έχουν ήδη αποκαλυφθεί είναι περίπου 2.500 τετραγωνικά μέτρα αρχαίων κτιρίων!

Τα χιλιάδες κοσμήματα και τα οκτώ χρυσά στεφάνια

Δεν είναι όμως μόνον τα κτίρια, καθώς υπάρχει σημαντικότατη συγκομιδή και σε κινητά ευρήματα, τα οποία θα πρέπει να συντηρηθούν. Οπως είπε η κ. Μενδώνη, τα κινητά ευρήματα ανέρχονται σήμερα σε 28.225 και ανάμεσά τους είναι περίπου 5.000 αγγεία, περισσότερα από 5.000 γυάλινα ευρήματα, πάνω από 1.500 κοσμήματα, περισσότερες από 130 επιγραφές, και περισσότερα από 400 ειδώλια. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται και οκτώ χρυσά στεφάνια, αντίστοιχα με τα στεφάνια από τις ανασκαφές της Βεργίνας και των Αιγών.

Στους σταθμούς της Δημοκρατίας και του Σιντριβανίου και στη διασταύρωση Σιντριβάνι και Φλέμινγκ, έχουμε εξαιρετικά εκτεταμένα νεκροταφεία από την ελληνιστική περίοδο με 3.000 τάφους ανθρώπων όλων των κοινωνικών κατηγοριών.

Βρέθηκε, επίσης, μια παλαιοχριστιανική βασιλική, που όμοιά της δεν υπάρχει, κάτι που ανάγκασε τους υπευθύνους να μετακινήσουν το σταθμό που επρόκειτο να δημιουργηθεί στο Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης., ώστε η εκκλησία να διατηρηθεί σε κατάχωση και να αποσπαστούν με προσοχή τα άλλα ευρήματα από το εσωτερικό της.

Δει, δη, χρημάτων

Η ενημέρωση στη Βουλή έγινε για να υπογραφεί συμπληρωματική σύμβαση, αφού τα χρήματα που είχαν προϋπολογιστεί για τέτοιου είδους παράπλευρες εργασίες στο μετρό, έχουν τελειώσει!

Όπως είπε ο πρόεδρος της «Αττικό Μετρό ΑΕ», Χρήστος Τσίτουρας, η βασική σύμβαση προέβλεπε μόνο 15 εκατ. ευρώ για αρχαιολογικές ανασκαφές. Όμως, τέλη του 2009 που θα έπρεπε να έχουν τελειώσει όλες οι αρχαιολογικές ανασκαφές, είχε περαιωθεί μόνο το 11,5% και είχαν δαπανηθεί 19 εκατ. ευρώ. Όπως είπε, κανείς δεν περίμενε πως στα έγκατα της Θεσσαλονικιώτικης γης θα βρίσκονταν 23 αιώνες ιστορίας.

Τα 15 εκατ. ευρώ που προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση είχαν δαπανηθεί ήδη από τον Ιούλιο του 2009. «Ετσι έπειτα χρησιμοποιήθηκαν πόροι από τα απρόβλεπτα του έργου, που είναι ύψους 81 εκατ. ευρώ. Πήραμε από τα απρόβλεπτα 33 εκατ. ευρώ και μέχρι σήμερα έχουμε δαπανήσει 48 εκατ. ευρώ για αρχαιολογικές εργασίες», εξήγησε ο κ. Τσίτουρας.