Και χωρίζουν και μετακομίζουν

enet.gr, 17/01/2013

Επειδή κάθε δρόμος έχει τη δική του ιστορία και κανονικά ουδείς δρόμος μετακομίζει γιατί σηματοδοτεί την τοπογραφία μιας περιοχής, στην περίπτωση δύο βυζαντινών δρόμων που βρέθηκαν στα έργα του Μετρό Θεσσαλονίκης (σταθμός «Βενιζέλου») θα αποσπασθούν και θα μεταφερθούν στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά...

Δύο βυζαντινοί δρόμοι, με τις στοές και τα καταστήματά τους που βρέθηκαν στο σταθμό «Βενιζέλος» του Μετρό Θεσσαλονίκης, θα μεταφερθούν στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά

Την απόφαση αυτή πήρε ομόφωνα προχθές το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για να μη χαθεί το ίχνος των δρόμων, όπως έχει συμβεί πολλές φορές σε δημόσια έργα.

Οι δύο αυτοί βυζαντινοί δρόμοι, ένας λιθόστρωτος και ένας μαρμαροστρωμένος που βρέθηκαν σε μήκος περίπου 80 μέτρων, σώζουν ακόμη και τις ροδιές από τις άμαξες που τους διέσχιζαν. Το ενδιαφέρον είναι ότι διασταυρώνονται, και στη συμβολή τους έχει βρεθεί τετράπυλο με οκτώ πεσσούς που το στήριζαν και άλλοι έξι πεσσοί που στήριζαν στοές καταστημάτων. Δηλαδή, έχουμε μια ατόφια εικόνα ενός κομματιού της βυζαντινής Θεσσαλονίκης του 6ου-7ου αιώνα. Σώζονται επίσης χαράγματα πάνω στις μαρμάρινες πλάκες από επιτραπέζια παιχνίδια, όπως αυτά που έχουν βρεθεί στα σκαλοπάτια του Παρθενώνα.

Πάει σε πάρκο

Η απόφαση για τη μεταφορά των βυζαντινών καταλοίπων στο πρώην στρατόπεδο Μελά (σήμερα εγκαταλειμμένο) όπου συγκεντρώνονται όλα τα ευρήματα του Μετρό Θεσσαλονίκης, προκειμένου να παρουσιασθούν σε ένα πολιτιστικό πάρκο που θα διαμορφωθεί, δεν πάρθηκε ελαφρά τη καρδία. «Η διατήρηση των αρχαιοτήτων στο σημείο εντοπισμού τους δεν είναι εφικτή, γιατί θα οδηγούσε στην κατάργηση του σταθμού, κάτι που δεν συζητείται, ενώ η αποσπασματική τους διατήρηση θα ήταν αντιεπιστημονική», ανέφεραν στο ΚΑΣ τόσο η γ.γ. Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, όσο και η διευθύντρια Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ευγενία Γερούση. Βεβαίως, μέλη του συμβουλίου είχαν την άποψη ότι η επιτόπου διατήρηση των αρχαιοτήτων θα ήταν ιδανικότερη. «Η απόσπασή τους από τον πολεοδομικό ιστό της βυζαντινής πόλης αφαιρεί κομμάτι από την αξία τους. Ωστόσο, με δεδομένες τις παρούσες συνθήκες, η μεταφορά τους προβάλλει ως μοναδική λύση», είπαν.

Πολλά τα ευρήματα

Για την καθυστέρηση του έργου, που τους καταλογίζεται από δημοσιεύματα, η κ. Μενδώνη υπερασπίστηκε τους αρχαιολόγους. Είπε ότι «οι εισηγήσεις των Εφορειών της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το 1999 και κυρίως το 2006 προς το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και το ΥΠΠΟ, που προειδοποιούσαν για την παρουσία σημαντικών αρχαιοτήτων στη χάραξη της πορείας του Μετρό και για τον κίνδυνο να αντιμετωπιστούν με την ελάχιστη δυνατή πρόνοια δεν εισακούστηκαν». Σύμφωνα με τη σύμβαση του 2006 προβλέπονταν ανασκαφές τριών ετών με προϋπολογισμό 15 εκατ. ευρώ. Τελικά, λόγω του πλήθους των ευρημάτων απαιτήθηκαν έξι αντί των τριών ετών ανασκαφές και πολύ περισσότερα χρήματα (90 εκατ.) τα οποία κατέβαλε πρόθυμα το Μετρό. «Ο προγραμματισμός αυτός έπρεπε να έχει υιοθετηθεί εξαρχής», τόνισε η γενική γραμματέας. Τώρα, θα κλείσουν όλα τα σκάμματα εκτός του σταθμού «Βενιζέλος» για να συνεχιστεί η ανασκαφή, δεδομένου ότι κάτω από τα βυζαντινά υπάρχουν ενδείξεις ότι θα βρεθούν παλαιοχριστιανικά και ρωμαϊκά.

Παρών στη συνεδρίαση ήταν και ο καθηγητής αρχαιολογίας του ΑΠΘ, ακαδημαϊκός Μιχάλης Τιβέριος, ως σύμβουλος του Μετρό, ο οποίος δήλωσε ότι κανένας από τους σταθμούς της Θεσσαλονίκης δεν μπορεί να μετακινηθεί ούτε μισό μέτρο. «Δεν θα έπρεπε να γίνουν ούτε ο σταθμός "Βενιζέλου" ούτε της "Αγίας Σοφίας", η απόσταση των οποίων δεν είναι ούτε 400 μέτρα, αλλά έγιναν και η κατάργησή τους δεν συζητιέται», είπε.

Της Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ