Η Θεσσαλονίκη στο συρτάρι

Μακεδονία, 12/09/09

Του φώτη Κουτσαμπάρη

Εχουν περάσει είκοσι τέσσερα χρόνια από την αρχική σκέψη (1985) για την κατασκευή υποθαλάσσιας οδικής αρτηρίας που θα παρακάμπτει το κέντρο της Θεσσαλονίκης, κι ενώ το έργο έφτασε προ κατασκευής, τελικά ακυρώθηκε.

Ανάλογος είναι ο χρόνος που διανύθηκε από τότε που σχεδιάστηκε η θαλάσσια αστική συγκοινωνία, η οποία εγκαταλείφθηκε, ενώ δεκαέξι χρόνια μετρούν οι πρώτες εξαγγελίες (1993) για τη δημιουργία νέου αεροσταθμού στο “Μακεδονία”, που επίσης δεν έγινε.
Όλα αυτά τα χρόνια οι Θεσσαλονικείς ακούν εξαγγελίες επί εξαγγελιών, ανακοινώσεις, λόγια υπουργών, που ορίζουν μάλιστα και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, για να απογοητεύονται κάθε φορά που κάποιο “κόλλημα” αναστέλλει την έναρξη των έργων.
Η μόνη “παρηγοριά” σε αυτό το σκηνικό που διαμορφώνεται είναι το γεγονός ότι εξελίσσεται το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, έστω 21 χρόνια μετά από τις πρώτες ενέργειες που έγιναν για τη χάραξη της γραμμής. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, όπως είναι εύλογο, άλλαξαν τα δεδομένα της πόλης, που αναπτύχθηκε ραγδαία, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων τετραπλασιάστηκε. Έτσι, διαπιστώνεται για άλλη μια φορά από τους ειδικούς επιστήμονες ότι το μετρό δεν είναι πανάκεια, δεν θα απορροφήσει μεγάλο μέρος των μετακινήσεων και θα πρέπει να επιδοτηθεί το εισιτήριο, για να χρησιμοποιείται ευρέως το μέσο. Η υποθαλάσσια, ακόμη και αν γινόταν, δεν θα μπορούσε να λύσει το κυκλοφοριακό της πόλης, που εκτείνεται πέρα από το κέντρο, ανατολικά και δυτικά, τα κονδύλια που θα δοθούν για την επέκταση του διαδρόμου προσαπογειώσεων 10-28 θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την κατασκευή νέου αεροδρομίου. Είναι μια σειρά απογοητευτικών συμπερασμάτων.
Εκτός από τα μεγάλα έργα, όμως, η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη και από μικρότερες παρεμβάσεις, που θα προσφέρουν ανακούφιση στις μετακινήσεις, θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων, θα θωρακίσουν την πόλη από φυσικά φαινόμενα, θα δώσουν οικιστικές διεξόδους. Και σε αυτόν τον τομέα, όμως, διαμορφώνεται το ίδιο τοπίο της κωλυσιεργίας και των καθυστερήσεων.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι εννέα χρόνια μετά την εκπόνηση της Γενικής Κυκλοφοριακής Μελέτης Θεσσαλονίκης (2000) έγιναν μόνο τα 18 από τα 48 έργα-παρεμβάσεις που προτείνονταν, για να αλλάξει το συγκοινωνιακό τοπίο της πόλης προς το καλύτερο. Έμειναν στα χαρτιά έργα, όπως η διάνοιξη τούνελ, η κατασκευή ανισόπεδων κόμβων, η υπογειοποίηση οδών, η χάραξη περιφερειακών δρόμων στους δήμους, οι διαπλατύνσεις, ακόμη και οι μονοδρομήσεις οδών.
Στα χαρτιά παραμένουν και τα αντιπλημμυρικά έργα, που κρίνονται αναγκαία για την προστασία των δήμων και των περιουσιών, οι χώροι πράσινου, οι ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, οι απαλλοτριώσεις για κοινωφελείς σκοπούς.
Η Θεσσαλονίκη πρέπει να βγει από το συρτάρι των σχεδίων και να πάρει ένα δρόμο ανάπτυξης, τον οποίο έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια να ακολουθεί. Για να γίνει αυτό, απαιτείται πολιτική βούληση, που να εκφραστεί εμπράκτως.
Ποιος θα βγάλει την πόλη από το συρτάρι;