Μια πόλη βρήκε το μετρό

ethnos.gr,13/07/2012

Τα αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως από την πρώτη στιγμή, για να βρεθούν στην πορεία οι αρχαιολόγοι που εκτελούν το ανασκαφικό έργο μπροστά σε μια σχεδόν ολόκληρη... πόλη που χρονολογείται από την κλασική περίοδο (φωτό: Megapress)

Σε ένα από τα αρχαία πολίσματα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και της περιοχής πέριξ του Θερμαϊκού, που ένωσε ο βασιλιάς της Αρχαίας Μακεδονίας Κάσσανδρος-συνολικά 26- όταν ίδρυσε τη Θεσσαλονίκη το 315 π.Χ., «έπεσε» το μετρό. Κατά τις εργασίες που ξεκίνησαν εδώ και λίγους μήνες για την κατασκευή του αμαξοστασίου του μετρό στην ευρύτερη περιοχή του Φοίνικα και κοντά στο υπερμάρκετ «Makro» , εργάτες και αρχαιολόγοι βρέθηκαν μπροστά στο ανέλπιστο εύρημα ενός μεγάλου οικισμού, όπως έγραψε χτες ο «Αγγελιοφόρος».

Οι αρχικές εκτιμήσεις της «Αττικό Μετρό Α.Ε.» ήταν ότι στην συγκεκριμένη περιοχή του αμαξοστασίου δεν θα αντιμετώπιζαν προβλήματα με αρχαιότητες οι οποίες και θα μπλόκαραν το έργο. Τελικά επαναλήφθηκαν τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζουν και όλοι οι άλλοι οι σταθμοί στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπου βρέθηκαν σημαντικές αρχαιότητες με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν σημαντικά οι εργασίες κατασκευής του μετρό.

Τα ευρήματα
Τα αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως από την πρώτη στιγμή για να βρεθούν στην πορεία οι αρχαιολόγοι που εκτελούν το ανασκαφικό έργο μπροστά σε μια σχεδόν ολόκληρη? πόλη που χρονολογείται από την κλασσική περιόδο. Μάλιστα τα ευρήματα είναι σε πολύ μικρό βάθος με αποτέλεσμα το ανασκαφικό έργο να προχωρήσει πολύ γρήγορα. Προς το παρόν οι αρχαιολόγοι δεν κάνουν ανακοινώσεις αλλά σύμφωνα με πληροφορίες στα ευρήματα περιλαμβάνονται νομίσματα της κλασσικής περιόδου αλλά και τέσσερα ασημένια νομίσματα που απεικονίζουν τον Μέγα Αλέξανδρο.

Σε μικρή απόσταση από τα νέα ευρήματα της περιοχής του αμαξοστασίου βρίσκεται και ένας από τους πιο σημαντικούς και εντυπωσιακούς μακεδονικούς τάφους στην ευρύτερη περιφέρεια της Θεσσαλονίκης, αυτός στο Φοίνικα, νοτιοανατολικά της πόλης. Πρόκειται για το αρχαιότερο δείγμα μακεδονικού τάφου στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, αλλά και για ένα από τα αρχαιότερα μνημεία αυτού του τύπου, όπου ο δωρικός ρυθμός βρίσκει την πληρέστερη έκφρασή του.

Παρά το γεγονός ότι ο τάφος βρέθηκε συλημένος, η μορφή του και τα ανασκαφικά δεδομένα δείχνουν ότι ετοιμάσθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα μέσα στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ. για να δεχθεί έναν επιφανή νεκρό. Πρόκειται για επιβλητικό μονοθάλαμο οικοδόμημα, κατασκευασμένο από πωρόλιθο και επιχρισμένο με ασβεστοκονίαμα.

Βαθυκύανα τρίγλυφα πλαισιώνουν τις λευκές μετόπες, όπου με χρυσαφιές πινελιές επαναλαμβάνεται η εικόνα μιας μεταλλικής φιάλης. Το διάκοσμο της πρόσοψης ολοκλήρωνε η ζωγραφική παράσταση του αετώματος, που είχε, δυστυχώς, φθαρεί σε μεγάλο βαθμό λόγω της καταστροφής του επαέτιου γείσου από τους αρχαιοκάπηλους. Η εσωτερική διαμόρφωση του θαλάμου, όπου δεσπόζουν δύο βωμόσχημα βάθρα επάνω σε ορθογώνιες βάσεις, είναι επίσης μοναδική. Το μνημείο ήλθε στο φως την άνοιξη του 1987, ακριβώς πίσω από το Νοσοκομείο Άγιος Παύλος, στο χώρο απ' όπου θα περνούσε τμήμα της ανατολικής περιφερειακής οδού.

Σε απόσταση λίγων μέτρων νοτιοανατολικά του τάφου ορθωνόταν ένας ταφικός τύμβος, παλαιότερα γνωστός ως «Τούμπα Κις», ενώ όλη η περιοχή εντάσσεται σε νεκροταφείο κλασικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων, που καταστράφηκε από αυθαίρετες αμμοληψίες στις προηγούμενες δεκαετίες. Παρά την καταστροφή, οι σωστικές ενέργειες τις ΙΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων απέδωσαν αρκετούς ασύλητους τάφους του 4ου και 3ου αι. π.Χ.