Μετρό Θεσσαλονίκης: αδιέξοδο

news.kathimerini.gr,04/08/2012
Λόγω οικονομικής αδυναμίας του αναδόχου και καθυστερήσεων στις απαλλοτριώσεις...

Του Γιωργου Λιαλιου

Σε αδιέξοδο δείχνει να βρίσκεται η κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης. Το πρόβλημα δεν είναι η χρηματόδοτηση του έργου, που είναι εξασφαλισμένη από κοινοτικά κονδύλια, αλλά ένας συνδυασμός καθυστερήσεων στις συμβατικές υποχρεώσεις του κράτους (απαλλοτριώσεις και αρχαιολογική έρευνα) και της εμφανούς οικονομικής αδυναμίας του αναδόχου να προχωρήσει. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι η κοινοπραξία που έχει αναλάβει το έργο γιγαντώνει συνεχώς τις οικονομικές της απαιτήσεις, διεκδικώντας πλέον περί τα 240 εκατ. ευρώ από το κράτος. Σε πρώτη φάση, πάντως, η κυβέρνηση επιλέγει να μη δείξει την πόρτα της εξόδου στην κοινοπραξία που έχει αναλάβει το έργο (ΑΕΓΕΚ, Impregilo, Ansaldo STS, Seli, Ansaldo Breda). «Δεν έχουμε την πρόθεση να κηρύξουμε έκπτωτο τον ανάδοχο του έργου, θέλουμε το έργο να προχωρήσει», λέει στην «Κ» ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών κ. Στ. Καλογιάννης. «Είμαστε ωστόσο σε συνεχείς επαφές με την Αττικό Μετρό, δεν σκοπεύουμε να αφήσουμε το έργο να “βαλτώσει”». «Εχουμε εξασφαλίσει όλες τις συνθήκες για την εκτέλεση του έργου, έχοντας επιλύσει τα σοβαρά τεχνικά θέματα που προέκυψαν», προσθέτει στην «Κ» ο διευθυντής του έργου, κ. Γ. Κωνσταντινίδης.

Οπως προκύπτει, το υπουργείο σκοπεύει να εξαντλήσει κάθε περιθώριο εξεύρεσης λύσης πριν προχωρήσει στην «έξωση» του αναδόχου, κατά κύριο λόγο προκειμένου να μη χαθεί χρόνος (από την υποκατάστασή του από τον δεύτερο επιλαχόντα ή την επαναδημοπράτηση του έργου). Τα περιθώρια όμως δεν είναι πολλά, καθώς η κοινοπραξία δηλώνει αδυναμία να προχωρήσει. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», επικαλούμενος τον περιορισμό της δανειοδότησής του από τις τράπεζες, ο ανάδοχος του έργου ζήτησε να αυξηθεί η προκαταβολή από 6% (δηλαδή 48 εκατ. ευρώ τα οποία έχει ήδη λάβει) σε 10% (δηλαδή να λάβει περίπου 20 εκατ. ευρώ επιπλέον). Η καταβολή μεγαλύτερης προκαταβολής όμως δεν προβλέπεται ούτε από τη σύμβαση του έργου, ούτε από τον νόμο (θα χρειαζόταν ειδική ρύθμιση).

Οι απαιτήσεις της κατασκευαστικής κοινοπραξίας δεν τελειώνουν εκεί. Από το 2007 έως το 2011 ο ανάδοχος έχει καταθέσει αιτήματα συνολικού ύψους 240 εκατ. ευρώ. Τα περισσότερα από αυτά αφορούν τεχνικά θέματα (λ.χ. αίτηση αποζημίωσης λόγω καθυστέρησης στην παράδοση χώρων ή για εργασίες που ο ανάδοχος υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση). Ξεχωρίζει ωστόσο η διεκδίκηση 112,8 εκατ. ευρώ «λόγω αλλαγής των συνθηκών εκτέλεσης του έργου».

Η οικονομική δυνατότητα, αλλά και η στάση του αναδόχου του μετρό Θεσσαλονίκης δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Η πολιτεία εξακολουθεί, 6 χρόνια μετά την έναρξη του έργου (το οποίο, σημειωτέον, θα έπρεπε να παραδοθεί σε λειτουργία το φετινό Οκτώβριο και έχει παραταθεί έως το 2016) να μην έχει ολοκληρώσει το σύνολο των απαλλοτριώσεων που πρέπει να πραγματοποιηθούν. Πιο συγκεκριμένα, εκκρεμεί η παράδοση χώρων σε τρεις σταθμούς (Νέα Ελβετία, Βούλγαρη, Πατρίκιος), που επαναχωροθετήθηκαν, καθώς και σε τμήμα του αμαξοστασίου (εκκρεμεί η μεταφορά εγκαταστάσεων του σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης) και του σταθμού στο Παπάφειο. Στην τελευταία περίπτωση (που έχει εξελιχθεί σε... σίριαλ) υπήρξε πρόσφατα συμφωνία ανάμεσα στους τρεις εμπλεκόμενους (Αττικό Μετρό, Παπάφειο, υπουργείο Υγείας) ώστε να απαλλοτριωθεί το ένα τρίτο της έκτασης και στο υπόλοιπο να γίνει σύσταση δουλειάς. Ωστόσο, πρέπει πρώτα τα υπουργεία Οικονομικών και Υγείας να συναινέσουν με κοινή τους απόφαση.

Ανοιχτά είναι και αρκετά ανασκαφικά μέτωπα, καθυστερώντας την πρόοδο των εργασιών:

- Στον σταθμό Δημοκρατίας η ανασκαφή εκτιμάται ότι μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στον Σεπτέμβριο. Θα προηγηθεί η μεταφορά Βασιλικής που βρέθηκε στον χώρο.

- Στον σταθμό Βενιζέλου εκτιμάται ότι οι ανασκαφές θα ολοκληρωθούν τον Φεβρουάριο του 2013.

- Στον σταθμό Αγίας Σοφίας βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για την απομάκρυνση μεγάλου αριθμού αρχαιοτήτων (κιονοστοιχία, μαρμαρόστρωτη οδός) που θα επανεκτεθούν στον σταθμό. Οι ανασκαφές βρίσκονται σε εξέλιξη.

- Στο αμαξοστάσιο βρίσκεται σε εξέλιξη ανασκαφή σε μικρό τμήμα του χώρου.